ቤተ መቅደስ እግዚአብሔር (5)

በስመ አብ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ አሃዱ አምላክ አሜን!

ቁጽሪ 6 ገብርኄር መጋቢት ፩፮/25 (2004) 2012 ዓ.ም

ኣምላከ ቅዱሳን እግዚአብሔር ጾምና ይባርኸልና!
ቤተ መቅደስ እግዚአብሔር ክንኣቱ ከለና ክንገብሮም ዘለና ምድላዋት

 ኣፍ ደገ ቤተ መቅደስ (ደገ ሰላም) ምስላም

ብትእምርተ መስቀል ኣማዕቲብና ናይ ኣፍ ደገ ቤተመቅደስ (ደገ ሰላም) ብእምነት ክንሳለም ርእዮም ዝገርሞም ኣይሰኣኑን እዮም። ከምዚኦም ዝበሉ ሰባት ኣጸደ፣ ኣፍደገ፣ ኆኃተ ቤተመቅደስ ፣ መስኮት ምስላምና እሶም ከምዝሓስብዎ ብዘይ ምኽንያት ኣይኮነን። እዚ ኣጸደ ኣፍደገ ቤተመቅደስ እንሳለመሉ ዝተፈላለየ ምኽንያት ኣሎና። ኣብ ቤተመቅደስ እግዚአብሔርን ኣጸዱን ቀጽሩን ዙርያኡን ኩሉ ዝተንከፎ ስለዝቅደስ፣ እግዚአብሔር << ዘይቲ ቅብኣት ወዲስካ ከኣ ነቲ ማኅደርን ኣብኡ ንዘሎ ኹሉን ቅባእ ንዕኡን ንኹሉ ኣቓሑኡን ቀድሶ እሞ ቅዱስ ይኸውን። >> ዘጻ.40፣9። እግዚአብሔር ቤተመቅደሱን ኣብ ዙያኡን ዘለዉ ኩሉ ክቅደስ ኣዚዙ እዩ። ደብተራ ኦሪት ክትከል ከሎ ፣ ናይ ሰለሞን ቤተመቅደስ ክስራሕ ከሎ ዙርያኡ ኩሉ ብቅብኣ ቅዱስ ተቀዲሱ እዩ። ናይ ቤተመቅደስ ኣፍ ደገ ምስላም፣ ምስዓም ዘድልየሉ ከኣ ነዚ እዩ። ህንጻ ቤተክርስቲያን ፣ ኣፍደጊኡ ብቅብኣ ሜሮን ዝኽበረ ዝተቀደሰ ስለዝኾነ ዝሳለሞ ዝስዕሞ ዝድህስሶ ኩሉ ይቅደስ እዩ::

1. ቤተ መቕደስ ናይ ክርስቶስ መሕደሪ ስለዝኾነ።

ቅዱስ ጳውሎስ ቤተክርስቲያን ናይ ክርስቶስ ኣካል እያ፣ ልብሱ፣ መቅደሱ እያ። ኤፌ.5፣23።: ይብለና:: ኣካል ክርስቶስ ካብ ጸጉሪ ርእሲ ስጋብ ጽፍሪ እግሪ ዘሎ ኩሉ ከምዝሕዝ: ቤተክርስቲያን ከኣ ናይ ክርስቶስ ኣካል እያ ክበሃል ከሎ ናይ ቤተክርስቲያን ኣካል ኩሉ የጠቓልል እዩ። ስለዚ ኣካሉ ዝኾነት እዚኣ ቅድስቲ ቤተክርስቲያን ምስላም ምድህሳስን ናይ ጐይታና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ናይ ክዳኑ ዘፈር ተንኪፋ ዝተፈወሰት ሰበይቲ ናይ እምነት ጽንዓት ምልክት እዩ። ብእምነት ንዝሳለም ብእምነት ዝነብር ሰብ ናይ ቤተክስርቲያን ኣፍደገ፣ ኣጸዳ፣ ቅጽረ ቤተክርስቲያን ዘሎ ጸበል፣ ሓጽሩ ቅጽሩ፣ ናይ ውሽጥን ወጻእን ኩሉ ፈውሲን መድኃኒትን ይኾኖ።

2. ቤተ መቅደስ ናይ መለኮት መሕደሪ ስለዝኾነ

ቅድስቲ ቤተክርስቲያን (ቤተመቅደሱ) ናይ መለኮት መሕደሪ እያ:: ኣብ ሰማይ ብኽብሪ ዝነብር እግዚአብሔር ኣብ ቤተመቅደሱ ብረዲኤቱ ይሓድር። ቤተመቅደሱ ናይ ክብሩ መግለጺ ጌርዎ እዩ። << ሕጂ ድማ ነዛ ቤት እዚኣ ስመይስ ንዘልዓለም ኣብኣ ኪኸውን ኣዒንተይን ልበይን ከኣ ኵሉ ግዜ ኣብኣ ኪዀና ሓርየያን ቀዲሰያን ኣለኹ። >> 2ዜና.7-16። መዝ.132፣-7። << ናብ ማኅደሩ ንእቶ ኣብ መርገጽ እግሩ ንስገድ….>> ። ከምዝብለና ቤተመቅደስ ናይ እግዚአብሔር መሕደሪ ስለዝኾነ ኣፍደገኡ፣ ኣጸዱ፣ ቅጽሩ ኩለንታናኡ ዝተቐደሰ ብበረኸት ዝተመልአ እዩ። ስለዚ ናብ ቤተመቅደስ ዝቐርብ ሰብ ኩሉ እዚ እንዳሓሰበ ይሳለም።

ስለዚ ሰብ ኩሉ ናይ ቤተክርስቲያን ደገ ሰላም (ኣፍደገ) << ሰላም ለኪ ቤተክርስቲያን ኣምሳለ ኢዮርሳሌም ቅድስት። ቅድስት ዝኾነት ናይ ሰማያዊት ኢዮርሳሌም ኣምሳል ዝኾንኪ ኦ ቤተክርስቲያን ሰላም ይብለኪ ።>> እንዳበልና ክንሳለም ይግበኣና። 

ኣብ ቅድሚ ህንጻ ቅድስቲ ቤተክርስቲያን (ቤተመቕደስ ) ምስጋድ:

ናብ ቤተመቅደስ እግዚአብሔር ንጸሎት ዝኣቱ ሰብ ማዕጾ ቤተመቅደስ ድሕሪ ምሳዓሙ (ምስላሙ) ኣብ ውሽጢ ቤተመቅደስ ንእግዚአብሔር ናይ ኣምልኮት (ናይ ባህርይ) ስግደት ክሰግድ ይግብኦ። ኣብዚ ብዛዕባ ቤተመቅደስ ስግደት ይግባእ ኢልና ክንዛረብ ከለና፡ በዘፈቀደ ተብጊስና ዘይኮነ መጽሓፍ ቅዱሳዊ መሰረት ብምግባር እዩ። እዚ ምስ እንርኢ፣-

2.1. ንቤተመቅደስ ስግደት ከምዝግባእ

እስራኤል ዘሥጋ ምስ መራሒኦም ሊቐነብያት ሙሴ ሓቢሮም ኣምልኮተ ሥርዓት ዝፍጽሙሉ ኣብ ደብተራ ኦሪት ፊት ንፊት ተንበርኪኾም ይሰግዱ ኔሮም እዮም። ምኽንያቱ ናይ ዓምደ ደመና ናይ እግዚአብሔር ምግላጹ ምልክት፣ ድንኳን ከኣ ናይ እግዚአብሔር ናይ ክብሩ መግለጺ መሕደሪ ስለዝነበረ። ዘጻ.33፣9-10። << ኮነ ከኣ ሙሴ ናብ ድንኳን ምስ ኣተወ እቲ ዓንዲ ደበና ኣብ ኣፍ ድንኳን ይቐውም ነበረ ንሙሴ ድማ ይዛረቦ ነበረ። ኩሉ ህዝቢ ድማ ነቲ ዓንዲ ደበና ኣብ ኣፍ ድንኳን ደው ኢሉ ረኣዮ ኩሉ እቲ ህዝቢ ተንሥኤ እሞ ነፍሲ ወከፍ ኣብ ኣፍ ድንኳኑ ዀይኑ ይሰግድ ነበረ።>> ንጉሥ ሰለሞን ቤተመቅደስ እግዚአብሔር ብፍቓድ እግዚአብሔር ሰሪሑ ምስ ወደአ ታቦተ እግዚአብሔር ካብ ድንኳን ኣውጺኡ ናብ ቤተመቅደስ ድሕሪ ምእታዉ ቤተመቅደስ ብእግዚአብሔር ብርሃን ተመሊኡ። ኩሉ ህዝቢውን ኣብ ቅድሚ ፊት ቤተመቅደስ ሰጊዱ እዩ። <<ኩሎም ደቂ እስራኤል ድማ ምውራድ ሓውን ክብሪ እግዚአብሔርን ኣብ ልዕሊ እታ ቤት ረኣዩ፣ ኣብታ ብእምኒ እተራዕርዔት ቦታ ኸኣ ብገጾም ናብ ምድሪ ፍግም በሉ ሰጊዶም ድማ ንእግዚአብሔር ንሱ ሰናይ እዩ። ምሕረቱውን ንዘልዓለም ይነብር ኢሎም ኣመስገንዎ።>> 2ይዜና.7፣3። 2ሳሙ.12፣20። << ሽዑ ዳዊት ካብ ምድሪ ተንሢኡ ተሓጽበን ተለኸየን ክዳውንቱ ድማ ለወጠ፣ ናብ ቤት እግዚ አብሔር ኣትዩ ኸኣ ሰገደ። >> ተባሂሉ ከም ዝተጻሕፈ ቅዱስ ዳዊት ቤተ እግዚአብሔር፣ ኣምላኽ ብኽብሪ ዝግለጸሉ ፍሉይ ስፍራ ምዃኑ ፈሊጡ ኣብራኹን ግንባሩን ኣብ መሬት ኣተንኪፉ ሰጊዱ እዩ። ልበ ኣምላክ ቅዱስ ዳዊት ንቤተመቅደስ እግዚአብሔር ምስጋድ ግቡእ ምዃኑ ኣብ መዝሙሩ ነጊሩና እዩ። << ኣነ ግና ብብዝሒ ሳህልኻ ናብ ቤትካ ኽኣቱ ብፍርሃት ናብ ቅድስቲ መቕደስካ ኣቢለ ኽሰግድ እየ።>> መዝ.5፣7። ሎሚውን እግዚአብሔር ብዓይኒ ምሕረቱ ርእዩ በረከቱን ሳህሉን ዘብዝሓሉ ሰብ ከም ልበ ኣምላኽ ቅዱስ ዳዊት ብፈሪሃ እግዚአብሔር ኮይኑ ኣብ ቤተመቅደሱ ይሰግድ። ብምስጋና ብምሉእ ልቡ ናይ ኣምልኮ ስግደት ይሰግድ። <<ናብ ማኅደሩ ንእቶ ኣብ መርገጽ እግሩ ንሰግድ >>መዝ.132-፣7። << ናብ ቅዱስ መቕደስካ ኣቢለ ኽሰግድ ንስምካውን ስለ ሳህልኻን ሓቕኻን ኢለ ኸመስግኖ እየ። መዝ.138፣-2።

እስራኤላውያን ሊቀ ነብያት ሙሴ ዝተኸሎ ካብ ደብተራ ኦሪት (ድንኳን ኦሪት) ጀሚሩ ታቦተ እግዚአብሔር (ማኅደረ እግዚአብሔር) ዘለዎ፣ እግዚአብሔር ክብሩ ዝግለጸሉ ቤተመቅደስ ይሰግዱ ኔሮም እዮም።። እዚ ዝሰግድዎ ዝነበረ ስግደት ኣምላኻዊ ትእዛዝ እምበር ሰብ ዝሰርሖ ሥርዓት ወይ ሕጊ ኣይኮነን።

2.2 . ቤተመቅደስ እግዚአብሔር ካብ ቤት ጣኦት ዝተፈለየ እዩ።

ሓደ ሓደ ሰባት ንቤተመቅደስ ምስጋድን ንጣኦት ምስጋድን ሓደ ጌሮም ንምርኣይ ይፍትኑ እዮም።። እዚ ግና ዓቢ ጌጋ እዩ። ብመሰረቱ ቤተ መቅደስ ቤተ እግዚአብሔር ክበሃል << ምስአል፣ ወምስጋድ፣>> ዝፍጸመሉ እዩ። ምስአል ምስጋድ (መለመኒ መስገዲ) ዝብሉ ቃላት ሰብ ጸሎቱ ስግደቱ ንልዑል እግዚአብሔር ዝቐርበሉ ፣ ልዑል እግዚአብሔር ካብ ምእመናን ጸሎትን ስግደትን ዝቕበለሉ ቦታ ቤተመቅደስ ቤተ ክርስቲያን ምዃና ይገልጸልና። ቤተ መቅደስ ካብ ቤተ ጣኦት ከምዝፍለ ንምርኣይ ናይ ንጉሥ ሰለሞን ታሪኽ ንርኣይ።

ንጉሥ ሰሎሞን ብሞኣባውያን ደቀንስትዮ ፍቕሪ ተታሒዙ ኣብ ኢዮርሳሌም ፊት ንፊት ኣብ ዘሎ እምባ ንጣኦት መስገዲ ሰሪሑ።

ምስ ሞባኣውያን ንጣኦት ዝተሠውአ መሥዋእቲ በሊዑ። ንጣኦታትውን ሰገደ። ኣብዚ ግዜ ኣብ ኦሪት ዘዳግም 7፣3-4። << እግዚአብሔር ኣምላኽካ ናብታ ኽትወርሳ እትኣትዋ ዘሎኻ ምድሪ ምስ ኣእተወካ ብዙሓት ህዝብታትውን ካብ ቅድሜኻ ምስ ሰጐጐልካ፣ ሔታውያንን ጌርጌሳውያን ኣሞራውያንን ከንኣናውያንን ፈረዛውያንን ሃዋውያንን ይቡሳውያንን ሾውዓተ ካባኻ ዚዐብዩን ዚሕይሉን ህዝብታት እግዚአብሔር ኣማላኽካ ኣብ ቅድሜኻ ኣሕሊፉ ምስ ዚህበካ እሞ ምስ እትወቕዖምን ፈጺምካ ኣጥፍኣዮም፣ ኪዳን ኣይትተኣታተዎም ኣይትምሓሮምን፣ ኣይትዋሰቦምን ጓልካ ንወዱ ኣይትሃቦ፣ ጓሉ ከኣ ንወድኻ ኣይትውሰድ።>> ተባሂሉ ዝተነግረሉ ትእዛዝ ኣፍሪሱ ኣብዚ ግዜ ንኣምልኾቱ ቀናእ ዝኾነ እግዚአብሔር ኣብ ልዕሊ ሰሎሞን ተቆጥዐ። << ስለዚ ከኣ እግዚ አብሔር ንሰሎሞን በሎ፣ እዚ ኣባኻ ስለ እተገብረ ነቲ ዝኣዘዝኩኻ ኺዳነይን ሕጋጋትን ድማ ስለ ዘይሓለኻዮ ነዛ መንግሥቲ ብርግጽ ካባኻ ቐዲደ ንጊልያኻ ኽህቦ እየ። >> ኢልዎ። 1ይነገ.11፣11።

ኣብ ካልእ ስፍራ ጠቢቡ ሰሎሞን ንቤተመቅደስ እግዚአብሔር ሰሪሑ ምስ ወደአ ምስ ህዝቢ ኰይኑ ንቤተመቅደስ ምስጋዱን ሓቢሮም ምዝማሮምን ተጻሒፉ እዩ። ኣብዚ እዋን እግዚአብሔር ንጠቢቡ ሰሎሞን ብለይቲ ተገሊጹ <<<< ሕጂ ድማ ነዛ ቤት እዚኣ ስመይስ ንዘልዓለም ኣብኣ ኪኸውን ኣዒንተይን ልበይን ከኣ ኵሉ ግዜ ኣብኣ ኪዀና ሓርየያን ቀዲሰያን ኣለኹ። ንስኻ ድማ ኸምቲ ኩሉ ዝኣዘዝኩኻ ኽትገብር ሕጋጋተይ ፍርድታተይን ከኣ ክትሕሉ ከምቲ ኣቦኻ ዳዊት እተመላለሶ ጌርካ ኣብ ቅድመይ እንተተመላለስካ ሽዑ ኸምቲ ነቦኻ ዳዊት ኣብ እስራኤል ዚገዝእ ሰብ ኣይኪሰኣነካን እዩ፣ ኢለ ኺዳን ዝኣቶኹሉ ንዝፋን መንግሥትኻ ኸጽንዖ እየ።>> ። 2ይዜና፣7፣16-18። ኢልዎ እዩ።

ጠቢቡ ሰሎሞን ንቤተመቅደስ ክሰግድ ከሎ ንእግዚአብሔር ደስ ኣቢልዎ እዩ። ብሕልሙ ተገሊጹ <<ነዛ ቤት ሓርየያን ቀዲሰያን… ንዝፋን መንግሥትኻ ኸጽንዖ እየ።>> ኢሉዎ እዩ። ንጣኦታት መሠውኢ ክሰርሕን ናይ ጣኦታት ምስ ከደ ግና እግዚአብሔር ኣዝዩ ሓዚኑ እዩ። ከምዚ ከኣ ኢልዎ <<ነዛ መንግሥቲ ብርግጽ ካባኻ ቐዲደ ንጊልያኻ ኽህቦ እየ።>> ። ኢልዎ እዩ። ኣብዚ ናይ ቤተመቅደስን ቤተ ጣኦትን ፍልልይ ብግልጺ ምርኣይ ይከኣል እዩ። ኣብ ቤተመቅደስ ምስጋድ ንእግዚአብሔር ምስጋድ ንእግዚአብሔር ምሕጓስ እዩ። ኣብ ቤተጣኦት ምስጋድ ግና ንእግዚአብሔር ምጉሃይን ኣብ ልዕሊኡ ምዕማጽን እዩ።

ክልቲኦም ፈጺሞም ዝተፈላለዩ እዮም። ቤተመቕደስ ምስ ቤተ ጣኦት ከራኽቦም ዝፍትን ሰብ ከስተውዕለሎም ዝግባእ ነዚኦም ግልጺ ዝኾኑ ሓቅታት እዩ። ንሕና'ውን ኣብ ዘመና ኣብ ቤተመቅደስ እግዚአብሔር ተረኺብና ፈጢሩ ንዝገዝእን ዝምግብን ኣምላኽና ብዝግባእ ክብሪ ሂብና እንተሰጊድና ፣ እንተጸሊና መነባብሮና ይመዓራረ ። ቤተና ብበረኸት ይመልእ። ዕድሜና ይነውሕ፣ ደቅና ይባረኹ። ካብ ኩሉ ንላዕሊ ንዘልዓለማዊ ህይወት ዕዱማት ንኸውን። ብኣንጻሩ ንቤተ ጣኦት እንድሕር ተንበርኪኽና፣ ሰባት ዘቆምዎ ጣዖታት፣ ንጠንቓሊ ንዝተፈላለዩ ኣምልኮተ ባዕድ እንድሕር ሰጊድና ድማ ናብራና ሰላም ይርሕቆ ፣ ህይወትና ዝተመሳቐለ ይኸውን፣ ዕድሜና ይሓጽር ብእምነት ይኹን ብልምድ ዝወረሱ ደቆና ርጉማት ይኾኑ። ዘዳ.28።

መ . ኣብ ዙርያ ቤተመቅደስ ዘለዉ ቅዱሳት ሥእላት ብኽብሪ ምስጋድ።

ይቕጽል……. ብሰላም የጽንሓና።

                                

ኣምላከ ቅዱሳን እግዚአብሔር በረከቱን ረዲኤቱን የብዝሓልና። ወላዲተ አምላክ ቅድስተ ቅዱሳን ድንግል ማርያም ብኣማላድነታ ኣይትፈለየና። (For those who do not have Geez, please try this link) BETE MEKDES EGZIABHER (5)

ወስብሐት ለእግዚአብሔር።

ወለወላዲቱ ድንግል።

ወለመስቀሉ ክቡር!

ቤተ መቅደስ እግዚአብሔር (4)

በስመ አብ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ አሃዱ አምላክ አሜን!

<< ስለዚ ወዲ ሰብ ብዘይሓሰብኩምዋ ጊዜ ኺመጽእ እዩ እሞ ንስኻትኩም ድማ እተዳሎኹም ኩኑ።>> ማቴ.24፣44።

ቁጽሪ 5 ደብረዘይቲ መጋቢት ፱/18  (2004) ዓ.ም (2012)

ቤተ መቅደስ እግዚአብሔር ክንኣቱ ከለና ክንገብሮም ዘለና ምድላዋት ካብ ዝሓለፈ ዝቐጸለ

ሐ. መባእ (ህያብ) ሒዝካ ምቅራብ።

  ናብ ቤተ መቅደስ ክንከይድ ከለና ጥራሕ ኢድና ዘይኮና መባእ ሒዝና ክንከይድ ይግበኣና። መባእ ሒዝካ ክንቀርብ ከምዝግበኣና ዝኣዘዘና ሕጊ ዝሰርሓልና እግዚአብሔር እዩ። ኣብ ብሉይ ኪዳን ንእስራኤላውያን ናብ ቤተ መቅደስ ክቀርቡ ከለዉ መባእ ወይ ድማ ህያብ ሒዞም ክቀርቡ ከምዝግብኦም ተኣዚዞም ነበሩ። <<  እግዚአብሔር ድማ ንሙሴ ኸምዚ ኢሉ ተዛረቦ ንደቒ እስራኤል መባእ ኪህቡኒ ተዛረቦም። እቲ መባአይ ከኣ ካብ ነፍሲ ወከፍ ሰብ ብልቡ ኺህብ ዝፈተወ ውሰዱ። እታ ኻባታቶም እትወስድዎ መባእ ድማ እዚ እዩ። ወርቅን ብርሩን ኣስራዝን ሰማያዊ ሕብሪ ቀይሕን ጽሩይ ቀይሕን ጻዕዳ ፈትልን፣ ጸጉሪ ጤል ድማ እተቖርጸ ቑራብቲ፣ ደዓውልን ቁራብቲ፣ ትሃስን ዕጨይቲ ሽጢምን፣ ዘይቲ ንቐንዲል ቀመማት ንመቕብኢ ዝኸውን ዘይቲ፣ ንጥዑም ዝጨናኡ ዕጣን ድማ ኣእማን ዕንቁን ንኤፎድን ንሳንቃ ኣብ ልብን ዚዛነቕ ኣእማንን ……>> ዘጻ.25፣1።

  ኣብ ሓዲሽ ኪዳን̕ውን መባእ ሒዝካ ናብ ቤተ መቅደስ ምቅራብ ከምዝግባእ በዚ መልክዕ ተሓቢሩ እዩ።  <<  ወእምከምኬ ታበውእ መባእከ ውስተ ምሥዋዕ ወበህየ ተዘከርከ ከምቦ እኁከ ዘተኀየሰከ ። ኅድግ ህየ መባእከ ውስተ ምሥዋዕ፣ ወሑር ቅድመ ተኳነን ምስለ እኁከ ወእምዝ ገዚአከ አብእ መባእከ ። እምበኣር መባእካ ናብ መሰውኢ እንተ ኣምጻእካ ሓውኻ ሓዚኑልካ ምህላዉ ኸኣ ኣብኡ እንተ ሓሰብካ። ነቲ መባእካ ኣብኡ ኣብ ቅድሚ መሰውኢ ሕደጎ ኪድ ቅድም ምስቲ ሓውኻ ተዐረቕ ደሓር ድማ ተመሊስካ መባእካ ኣቕርብ። >> ማቴ. 5፣-23-24።  ኣብዚ ምዕራፍ ጐይታና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ዘምሃሮ ብዛዕባ ዕርቒ እንተኾነ ኣብ ውሽጡ ግና መባእ ምቅራብ፣ ሽምዓ፣ ዕጣን ጥዋፍ ዘቢብ መጋረጃ፣ ጽላል …   ሒዝና ምቅራብ ከምዝግባእ ተገሊጹ እዩ።

በዚ መሰረት መንፈሳዊ ሰብ ናብ ቤተመቅደስ ክኸይድ ከሎ <<  ኢትቁም ዕራቅከ ቅድመ እግዚአብሔር ፣ ኣብ ቅድሚ እግዚአብሔር ጥራይ ኢድካ ኣይትቕረብ >> ከምዝተባህለ ሓሲቡ ዓቅሙ ከምዝፈቀዶ ንእግዚአብሔር መባእ ምቅራብ ይግብኦ እዩ።

ቅዱስ ዳዊት <<  ካብ ኢድካ ዝተቀበልናዮ መሊስና ሃብናካ።>>   ከምዝበለ ካብ እግዚአብሔር ዝረኸብናዮ ንእግዚአብሔር መባእ ጌርና ምቅራብ በረከት ምርካብ ማለት እዩ።

ኣቦና ኣብርሃም ኣብ ቅድሚ መልከጼዴቅ ኣብ ዝቐረበሉ እዋን ናይ ጐይታና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ደምን ሥጋን ኣብነት ዝኾነ ህብስትን ወይንን ኣቐቢልዎ እዩ። ኣብርሃም ድማ ካብ ኩሉ ኣስራት ንመልከጺደቅ ሂብዎ እዩ። ዘፍ.14፣17። ሎሚ̕ውን ካህናት ከም ናይ መልከጼድቅ ሥርዓት ቅዱስ ሥጋኡን ክቡር ደሙን ወልደ እግዚአብሔር ከቐብሉ ከለዉ ፣ ምእመናን ድማ ከም ኣብርሃም ኣስራት ቡኩራት ንቤተክርስቲያን የቅርቡ። ናብ ኣበው እንዳወረደ ዝመጻና ካብ እግዚአብሔር ዝተኣዘዘ ስለዝኾነ እዩ ። ስለዚ ነዚ ክንሓስብ ከለና ብኣጋጣሚ ወይ ድማ ሃንደበት ፣ሰብ ክገብር ርእዩ ዘይኮነ ትእዛዝ ምዃኑ ሓሲቡ ናብ ቤተመቅደስ ዝቐርብ ሰብ ብዝተኻእሎ መጠን ግቡእ ዝኾነ መባእ ሒዙ ምቅራብ ይግብኦ።

መ. ብትእምእርተ መስቀል ኣማዕቲቡ ኣፍደገ ቤተመቅደስ ( ደገ ሰላም ) ምስላም።

ምምዕታብ

 ኣፍደገ ቤተመቅደስ ምስ በጻሕና ኣቀዲምና ብኣምሳል ትእምርተ መስቀል ነማዕትብ ። እዚ ከኣ መንፈሳዊ ትርጉም ኣለዎ።

1.ናይ ምምዕታብ መንፈሳዊ ትርጉም።

ኣእዳውና ብትእምርተ መስቀል ድሕሪ ምምስቃልና ካብ ላዕሊ ናብ ታሕቲ (ካብ ግንባርና ናብ ደረትና) ንወርድ፣ እዚ ከኣ ወልደ እግዚአብሔር ኢየሱስ ክርስቶስ ካብ ሰማየ ሰማያት ምውራዱ ዘመልክት እዩ። ብምቅጻል̕ውን ኣእዳውና ናብ ጸጋማይን መንኮንባ ንወስድ እሞ መሊስና ናብ የማናይ መንኮብና ነምጽኦ።

ካብ ሰማየ ሰማያት ብፍሉይ ኣካሉ ብተወላድነቱ ክብሩ ዝወረደ ቃለ እግዚአብሔር፣ ወልደ እግዚአብሔር ኢየሱስ ክርስቶስ ናብ ጸገም (ናብ ሲኦል) ብኣካለ ነፍሲ ከምዝወረደ ንነፍሳት ናብ የማን (ናብ ገነት) ከምዘሳገረና ንምምልካት እዩ። ብሓፈሻኡ ብምሥጢረ ሥጋዌ ዝተፈጸመልና ናይ ድኅነት ሥራሕ ንምስክር። በቲ ሓደ ከኣ ካብ ጸጋም ናብ የማን ምለሰና ማለት እዩ።

ሀ. ከማዕትብ ከለና ንዝክሮም ምሥጢራት

ኣጻብዕትና ብትእምርተ መስቀል ኣመሳቂልና ከነማዕትብ ከለና ብኅሊና ንዝክሮምን ነመላልሶም ፣ ልቦናና ዝሓስቦም ዝተፈለላዩ ምሥጢራት ኣለዉ። ዝተወሰኑ ካብኦም ምስ እንርኢ።

1. ከነማዕትብ ከለና ጐይታና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ስለ ድኅነትና ኢሉ ኣብ ልዕሊ መስቀል ከምዝሞተልና ንምስክር።

ቅዱስ ጳውሎስ ብዛዕባ ቅዱስ ቁርባን ኣብ ዘምሃሮ ምዕራፉ  <<አምጣነ ትበልዕዎ ለዝንቱ ኅብስት ወትሰትይዎ ለዝንቱ ጽዋዕ ሞቶ ለእግዚእነ ትዜንዎ እስከ አመ ይመጽእ -። ማለት እዛ እንጌራ እዚኣ ብትበልዕዋ እዛ ጽዋእ እዚኣውን ብትሰትይዋ መጠን ክሳዕ ጐይታ ዝመጽእ ሞቱ ትነግሩ ኢኹም። >>   1ይቆረ.11-26። ክርስቲያን ጐይታና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ዳግማይ ስጋብ ዝመጽእ ሞቱን ሕማሙን በብግዚኡ በብሰዓቱ ምሕሳብን ምዝካርን ይግብኦ። ሞት ኢየሱስ ክርስቶስ ንዛረቦ ኣብ እዋን ቁርባን ፣   ሥጋ ወደሙ ወልደ ክርስቶስ ክንቅበል ከለና   ከምቲ ብትእምተ መስቀል ኣማዕቲብና ኣብ ቅድሚ ፊት ቤተ መቅደስ ምሥዋእ  ጥራሕ ክኸወን የብሉን ። ካብዚ ወጻኢ̕ውን ኣብ ጉዕዞና፣ ኣብ እዋን ኣብ መግቢ ፣ ኣብ እዋን ሥራሕ ወዘተ….. ኣብ ዝተፈላለዩ እዋን ከማዕትብ ይግባእ። እዚ ከኣ ጐይታና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ኣብ መልዕልተ መስቀል ኣብ ቀራንዮ (ጎልጎታ) ከምዝሞተልና ንምምስካር እዩ።

2. ከማዕትብ ከለና እግዚአብሔር ንዓና ዘለዎ ፍቕሪ ንሓስብ ።

ጐይታና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ኣብ መዋእለ ትምህርቱ << ሰብ ንህይወቱ ኣብ ክንዲ ኣዕሩኽ በጃ ኼሕልፍ ካብዚ ዚዓቢ ፍቕሪ የልቦን >> ዮሓ.15፣13። ብምባል ሰውነቱ ንኻልእ በጃ ጌሩ ንሕማም ንሞት ኣሕሊፉ ምሃቡ ካብዚ ንላዕሊ ዝዓቢ ፍቕሪ ከምዘየለ ተዛሪቡ እዩ። ሓቀኛ ፍቕሪ ፣ ፍጹም ፍቕሪ ስጋብ ሞት የብጽሕ እዩ። እዚ ፍጹም ፍቕሪ ዝረኣናዩ ዝፈለጥናዮን ከኣ ብወልደ እግዚአብሔር ብኢየሱስ ክርስቶስ ሞት እዩ። እሱ ስለና ኣብ ልዕሊ መስቀል ተሰቂሉ ሞይቱልና እዩ። ናብ ባህርይ ኣብኡ እግዚአብሔር አብ̕ውን ንወዱ ንሞት ኣሕሊፉ ብምሃቡ ፍቕሩ ገሊጹልና እዩ። ቅዱስ ዮሓንስ ብዛዕባ እዚ ክገልጽ ከሎ << እግዚአብሔር በቲ ሓደ ወዱ ዝኣመነ ኹሉ ናይ ዘልዓለም ህይወት ምእንቲ ኺረክብ እምበር ከይጠፍእሲ ንወዱ በጃ ክሳዕ ዚህብ ክሳዕ ክንድዚ ንዓለም ኣፍቀራ። >> ዮሓ. 3፣16።

እግዚአብሔር ንወዱ በጃ ዓለም ጌሩ ምሃቡ ብእኡ ዝኣመነ ኩሉ ከይጉዳእ ብሞት ናይ ወዱ ናይ ዘልዓለም ህይወት ክረክብ ምእንቲ ሊእኽዎ። ንወዱ ዝኣመነሉ << ተኀድገ ለኪ ኃጢአተኪ፣ ተኀድገ ለከ ኃጢአተከ ። ሓጢያትካ ተሰርዩልካ፣ ሓጢያትኪ ተሰሪዩልኪ። >> ንኽብል ሊእኽዎ ኢሉና። ከነማዕትብ ከለና ንሓስቦ ነዚ ናይ እግዚአብሔር ፍቕሪ እዩ። እግዚአብሔር ስጋብ ኣብ መስቀል ተሰቂሉ ምማቱ ማዕረ ክንደይ ከምዝፈተወና ዝገልጽ እዩ።

3. ከነማዕትብ ከለና ናይ ሓጥያት ዓስቢ ሞት ምዃኑ ንዝክር።

ኣምላኽና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ስለና ቅድሚ ኣብ መስቀል ምስቃሉ ደቂ ሰባት ብዝበደልናዩ በደል ምኽንያት ሞይትና ነበርና ። ሞት ጽላሉ ኣጽሊሉልናን ረጊጹና ይነብር ኔሩ። ጐይታና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ኣብ ልዕሊ መስቀል ዝተሰቕለ ንሞትና ብሞቱ ከጥፍኣልና፣ እሱ ኣብ ክንዳና በጃ ኮይኑ ክመውት እዩ። ቅዱስ ጳውሎስ << ንሕና ኩላትና ኸኣ ነቲ ናይ ሥጋን ናይ ሓሳባትን ድሌት እናገበርና ቀደም ብትምኒት ሥጋን ምሳታቶም ንነብር ነበርና ከምቶም ካልኦትውን ብባህርይና ደቂ ቑጥዓ ነበርና። ግናኸ እቲ ብምሕረት ሃብታም ዝኾነ ኣምላኽ ምእንቲ እታ ብእኣ ዘፍቐረና ዓባይ ፍቕሩ ንዓና ብበደልና ምውታት ከሎናስ ምስ ክርስቶስ ህያዋን ገበረና። ብጸጋ ኢኹም ዝደሓንኩም ምስኡውን ኣተንሥኣና።  > ኤፌ.2፣5። ብምባል ይነግረና። ስለዚ ከነማዕትብ ከለና ካብ ክፋእ ትምኒት ዝጸነስ ሓጥያት ዓስቡ ሞት ምዃኑ ንዝክር። ኣምላኽና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ንሕና ብዝበደልናዮ በደል ሞት ዝተፈርደና ንሱ ናትና ሞት ሞይቱ። ኣብ መስቀል ተሰቂሉ። ኣድሒኑና። ካብ ጸልማት ሓጥያት ናብ ብርሃን ነጻነት ኣሚጺኡና እንዳበልና ውዕለቱ ንዝክር።

4. ከነማዕትብ ከለና መስቀል ኃይልና ምዃኑ ንሓስብ።

ሓዋርያ ቅዱስ ጳውሎስ <<  ቃል መስቀል ነቶም ዝጥፍኡ ዕሽነት እዩ። ንዓና ንንድኅን ግና ኃይሊ እግዚአብሔር እዩ።>> 1ይቆረ.1፣18። ቅዱስ ኣትናቴዎስ <<  አስተኀፈረ ኃጢአት በዲበ ምድር ወአብጠለ ሞተ በውስተ ሲኦል ወሰዐረ መርገመ በዲበ ዕፅ መስቀል ወነሠተ ሙስና በውስተ መቃብር ። ንሓጥያት ኣብ ምድሪ የሕፊርዎ። ንሞት̕ውን ኣብ ሲኦል፣ ንመርገም ኣብ ልዕሊ መስቀል ኣጥፊእዎ። >> ኢሉ እዩ።  መስቀል ሞት ዝተሳዕረሉ ስለዝኾነ ከነማዕትብ ከለና ብመስቀሉ ጸጋ ምሃቡ፣ ንሞት ሲዒሩ ምትንሥኡ ንዝክር። ሎሚ̕ውን ብኃይሊ መስቀል ንዝመጻና ናይ ጸላኢ ሰናያት ፈተና ንስዕሮ ። ብመስቀሉ በረከትን ኃይልን ንምላእ።

5. ከነማዕትብ ከለና ጸላኢና ( ዲያብሎስ ንኣጋንንቲ) ነሕፍሮም።

<<  ብመስቀሉውን   ነቲ ጽልኢ ብእኡ ቐቲሉ (ንዲያብሎስ ብመስቀሉ ሲዒሩ)   ንኽልቲኦም ብሓደ ሥጋ ምስ ኣምላኽ ኣተዓረቖም ንኽልቴና ብእኡ ብሓደ መንፈስ ናብ ኣቦ መእተዊ ስለ ዘሎና ኸኣ ንዓኻትኩም ርሑቓት ዝነበርኩም መጺኡ ሰላም ኣበሰረኩም፣ ነቶም ቀረባ ዝነበሩውን ሰላም ኣበሰሮም። >>  ኢፌ.2፣16።  (ንዲያብሎስ ብመስቀል ሲዒሩ)    ንዲያብሎስ << ጽልኢ>> ዝበሎ ብግብሩ ክጽውዖ ከሎ እዩ። ዲያብሎስ ዝተሳዕረ ብመስቀል እዩ። ጐይታና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ኣብ ፅጸ መስቀል ተሰቒሉ ንዲያብሎስ ብኣውታረ ንፋስ ብእሳት ሰንሰለት ሒዙ ኣሲሩ ሰቂልዎ። ብመስቀል ኣምሳል ከነማዕትብ ከለና ናይ ድኅነትና ምልክት ስለዝኾነ ሓፊሩን ፈሪሑን ይርሕቐና።

6. ከነማዕትብ ከለና ስለና ዝተሰቅለልና ኣምላኽና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ናቱ ተኸተልቲ ወገናት ምዃን ንምስክር።

ብኣምሳለ ትምእርተ መስቀል ከነማዕትብ ከለና፣ ንመስቀሉ ኣብ ክሳድና ክንኣስሮ ከለና፣ ኣብ ልብስና ኣብ ቤትና ኣብ ካልእን ጌርና ክንርአ ከለና፣ ንኣምላኽና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ምእማንና ንምስክር። ዝርእዩና ኩሉ ከኣ በቲ ዝተሰቕለ መድኃኒ ዓለም ኢየሱስ ክርስቶስ ከም ንኣምን ይርድኡ። ኣብዚ ድማ << ኣብ ቅድሚ ሰብ ዝተኣመነኒ ኹሉ ኣነ ኸኣ ኣብ ቅድሚ እቲ ኣብ ሰማያት ዘሎ ኣቦይ ክእመኖ እየ።>> ማቴ.10፣30። ኣብ ቅድሚ እዛ ዓለም ኣብ ቅድሚ ሰብ ዝመሰከረለይ ኣብ ቅድሚ ሰማያዊ ኣቦይ ወደይ ፈታዊየይ ክብሎ̕የ ዝተባህለ ቃልኪዳን ተጠቐምቲ ንኸውን። ኣይሁድ ብኽፍኣት ኣብ ቀራንዮ (ጎልጎታ)ኣብ ልዕሊ መስቀል ዝሰቀልዎ፣ ዝሞተ ኣብ መበል ሳልሳይ መዓልቲ ንሞት ሲዒሩ ዝተሥአ ናይ ኣምላኽና መድኃኒና ኢየሱስ ክርስቶስ ሰዓብቲ (ተኸተልቲ) ምዃና ኣብ ኣደባባይ መስኪርና በረከት ንረክብ።

ኣፍ ደገ ቤተ መቅደስ (ደገ ሰላም) ምስላም

  

ይቕጽል…….  ብሰላም የጽንሓና።

ኣምላከ ቅዱሳን እግዚአብሔር በረከቱን ረዲኤቱን የብዝሓልና። ወላዲተ አምላክ ቅድስተ ቅዱሳን ድንግል ማርያም ብኣማላድነታ ኣይትፈለየና። 

(For those who do not have Geez, please check this link) BETE MEKDES EGZIABHER (4)

ወስብሐት ለእግዚአብሔር። 

ወለወላዲቱ ድንግል። 

ወለመስቀሉ ክቡር!

ቅድስቲ ሳራ

በስመ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ አሃዱ አምላክ አሜን!

 ሚያዝያ 25 ኣብዚ ዕለት ሳራን ክልተ ደቃን ኣኽሊል ሰማዕትነት ዝተቀበሉሉ እዩ። እዛ ቅድስት ኣደ በዓልቤታ ሶቅራጥስ ዝስሙ ሓለቃ ንጉሥ ዲዮቅልጥያኖስ እዩ ነይሩ። ሶቅራጥስ ንጉሥ  መከራ ከየብዝሓሉ  ብምፍራሕ ካብቲ እምነተ ክርስትና ሪሒቑ ወጺኡ ነበረ ። ቅድስቲ ሳራ ግና ነቲ ሒዛቶ ዝነበረት እምነተ ክርስትና  ክሳዕ መወዳእታ ክትሓድጎ ብብዙሕ መገዲ ዋላ እንተፈተነ፣ ካብ እምነተ ክርስትናኣ ግና  ከውጸኣ ዝከኣል ኮይኑ ኣይረኸቦን።

ቅድስቲ ሳራ  ካብቲ ዝኸሓደ ሰብኣያ ከኣ ክልተ ደቂ ወሊዳ ነበረት ። ክልቲኦም ከኣ ኣወዳት ነበሩ ። ሕቶ ጥምቀት ከኣ ዓቀበት ኮና። እዚ ከኣ ካብቲ ኣረሜን ዝኾነ ንጉሥን እቲ ዝኸድዐ ሰብኣያን ስለዝፈረሐትን እዩ ነይሩ። ፍቕራ ጽኑዕ ኣብ ከውሒ ክርስቶስ ስለዝተሰረተ ስለዝኾነ ግድነት ከምተጥምቆም ኣመነት። እዚ ኸኣ ንክልተ ደቃን ክልተ ኣገልገልታን ኣብ መርከብ ገይራ ኣንፈታ ናብ ኣሌክሳንደርያ ኣምርሐት። ንኹሉ መጻኢ ወለዶታት ከኣ ዓቢ ትምህርቲ ዝኸውን እምነት እዛ ቅድስት ኣደ ምእንቲ ክገልጽ ኣምላከ ቅዱሳን እግዚአብሔር ንማዕበል ባሕሪ ኣናወጸ። በዚ ምኽንያት ከኣ ነፍሳት ተሸበራ ኩሉ ናብ ኣምላኹ ከኣ ጸሎቱ ከዕርግ ጀመረ። እዛ ቅድስት ኣደ ሳራ፣ ነቶም ክልተ ደቃ ገና ኣብቲ ዝጥመቅሉ ቦታ ከይበጽሑ ውሉድነት እግዚአብሔር ክስእኖ ኢላ ። ብዛዕባ ድኅነቶም ኣዝያ ትጭነቅ ነበረት። ብባሕሪ ንድሕነቶም ኢላ ዝተበገሰቶ መገዲ ከይኩለፋ ምእንቲ ፣ ከምኡ’ውን እቲ ቃለ ቅዱስ ወንጌል  “ዝኣመነን ዝተጠምቀን ክድሕን ፡ እቲ ዘይኣመነ ግና ክኹነን እዩ” (ማር 16፡16)። ዝብል፣ ኣብ ኣእምሮኣ ይመላለሳ ስለዝነበረ ናብ እግዚአብሔር ጸሎታ ኣዕረገት። ሽዑ ብበሊሕ መላጸ ጌራ ነየማነይቲ ጡባ ጠቢሓ ብደማ ብትእምርተ መስቀል ኣብ ግንባሮም፡ ኣፍልቦም፡ ክልተ ከብዶም፡ ዝባኖም ኣመልኪታ ብስመ  ሥላሴ ሰለስተ ጊዜ ኣብቲ ባሕሪ ኣጥለቐቶም። ድሕሪ’ዚ ፍጹም ሰላም ኣብ ባሕሪ ሰፈነ። ኣብቲ ዝሓሰበቶ ቦታ ኣሌክሳንድርያ ከኣ ብሰላም በጸሐት።

 ኣብቲ እዋን’ቲ ፓትርያርክ ዝነበሩ ኣባ ጴጥሮስ ነቲ ናይ ጥምቐት ሥርዓት ክፍጸመሎም ወሰደቶም። ኣብቲ እዋን ካልኦት ምእማናን ደቂ እታ ከተማ ይጥምቑ ብምንባሮም ንደቂ ሳራ ከጥምቕ ከሎ እቲ ማይ ናብ ፍጹም በረድ ይልወጥ ነበረ። ካልእ ህጻን ከጥምቅ ከሎ ግና እቲ ማይ ናብ ንቡር ይምለስ። እዞም ቅዱስ ኣቦ ንደቂ ሳራ ኣብ መወዳእታ ኣጽኒሑ ነቶም ህጻናት ኣጥመቐ። ነቶም ብደም ወላዲቶም ዝተጠመቑ ህጻናት ሥርዓት ጥምቐት ክፍጸመሎም ሰለስተ ግዜ ምስ ፈተነ ወላዲቶም ክትጽዋዕ ኣዘዘ። ሳራ ከኣ ነቲ ዘጋጠመ ኩሉ ዘርዚራ ነገረቶም። ሓጥያታ ክስረየላ’ውን ለመነት። እቲ ምንታይ’ሲ ከምዚ ዓይነት ነገር ብምግባራ ተጣዕሰት። ኣባ ጴጥሮስ ግና “ኣጆኺ’ዛ ጓለይ ክርስቶስ ጐይታ ኩሉ ዓለም ባዕሉ እዩ ኣጠሚቑዎም።” ቅብኣ ቅዱስ ብምቅባእ ከኣ ሥርዓት ጥምቐት ምስ ተፈጸመሎም ናብ ዓዳ ክትምለስ ወሰነት። እቲ ከሓዲ በዓል ቤታ ግና ከይኣተወት ብምፍርራሕ ንምንታይ ናብ ኣልክስድርያ ከም ዝኸደት ክትነግሮ ኣትሪሩ ሓተታ ብሕቶውን ዓቅላ ኣጸበበላ። እዚ ከይኣኽሎ ንንጉሥ ብምሕሳብ ኣሕሊፉ ሃባ። እቲ ከሓዲ ንጉሥ ከኣ ክትገብር ናብ ኣለክሳንድርያ ከምዝኸደት ክትነግሮ ሓተታ። ከምኡ’ውን ምስቶም ክርስቲያን ዝበሃሉ ክትምንዝሪ ድኺ ኬድኪ ኡሉ’ውን ከሰሳ። እዛ ቅድስት ኣደ ግና “ክርስቲያን ኣይንምንዝርን ኢና፡ ነቲ ዝፈጠረና ኣምላኽ ገዲፍና ንዘይሰምዑን ዘይርእዩን ጣኦት ኣይነምልኽን ኢና፡ ካልእ ዝኾነ ይኹን ኣይክውስኸልካን እየ ዝገበርካዮ ግበር” ኢላ ብትብዓት መለሰት። እቲ ንጉስ ግና እንታይ ከም ዘጋጠማ ኣብ ኣሌክሳንድርያ ክፈልጥ ደጋጊሙ ሓተታ ንሳ ግና ኣይመለሰትሉን። ነቶም ወተሃደራቱ ክልተ ኣእዳዋ ንድሕሪት ኣሲሮም ክልተ ደቃ ኣብ ከብዳ ጠምጢሞም ብሓዊ ከቃጽልዎም ኢሉ ኣዘዘ። በዚ መሰረት ከኣ ቅድስት ሳራን ክልተ ደቃን ናይ ሰማዕትነት ኣኽሊል ተቀቢሎም። 

ጸሎትን በረኸትን ቅድስት ሳራ ምስ ኩልና ይኹን። ኣሜን 


(For those who does n't have Geez, please check this PDF link)KIDIST SARA

ወስብሐት ለእግዚአብሔር።

ወለወላዲቱ ድንግል።

ወለመስቀሉ ክቡር!